شورش نسل «زد» در نپال ده‌ها نفر کشته شدند، دولت سقوط کرد
به دنبال شورش جوانان نسل زد در نپال، در اعتراض به مسدود شدن شبکه‌های اجتماعی، ده‌ها تن در این کشور کشته شدند، نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور نیز مجبور به استعفا شدند.
شورش نسل «زد» در نپال، این کشور را به آشوب کشیده است. گفته می‌شود موضوع به مسدود شدن شبکه‌های اجتماعی مربوط می‌شود. تصمیم دولت برای مسدود کردن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی در روز دوشنبه، جرقه اعتراضاتی را زد که به سرعت به خشم عمومی علیه فساد و ناکارآمدی سیاسی تبدیل شد. براساس گزارش تایم بسیاری از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی بار‌ها دستورالعمل‌های دولت نپال برای ثبت‌نام در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات این کشور را رد کرده‌اند. در ۲۹ سپتامبر سال گذشته(8 مهر 1403) دیوان عالی نپال به همه پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی در نپال دستور داد که قبل از فعالیت، ثبت‌نام کنند تا مقامات بتوانند «محتوای نامطلوب» را رصد کنند و متن حکم دادگاه ماه گذشته منتشر شد. برای رعایت این دستور، وزارتخانه در ۲۸ آگوست (۶ شهریور) اطلاعیه‌ای عمومی به پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی صادر کرد و به آنها هفت روز فرصت داد تا ثبت‌نام کنند. در غیر این صورت در کشور غیرفعال می‌شدند. برخی از شرکت‌ها، مانند تیک‌تاک قبل از مهلت مقرر ثبت‌نام کردند اما طبق گزارش‌ها، دیگر شبکه‌های اجتمای همچنان به نادیده گرفتن این دستور ادامه دادند، بنابراین وقتی مهلت مقرر گذشت، دولت ۲۶ پلتفرم رسانه اجتماعی از جمله فیس‌بوک، واتس‌اپ و اینستاگرام متا را ممنوع کرد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از تایم شبح، تعطیلی رسانه‌های اجتماعی در نپال همچنین با یک جنبش آنلاین به نام «بچه‌های نپو» همزمان شد. به نظر می‌رسد «بچه‌های نپو» از اصطلاح محبوب هالیوودی «بچه نپو» گرفته شده است، که به عمل پارتی‌بازی فرزندان افراد مشهور که به دلیل ارتباطات خانوادگی خود فرصت‌هایی را به دست می‌آورند، اشاره دارد. در روز‌های اخیر، شهروندان نپالی به پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک و ردیت روی آوردند تا تصاویر و ویدئو‌هایی از فرزندان رهبران سیاسی از جمله فرزندان نخست‌وزیران و وزیران سابق، منتشر کنند. به گزارش کاتماندوپست، این افراد متهم به استفاده از پول مالیات‌دهندگان برای تأمین مالی سبک زندگی مجلل و سفر‌های خارجی خود هستند.
دولت نپال چگونه واکنش نشان داده است؟
براساس گزارش‌ها، واکنش دولت به این اعتراض‌ها بسیار خشن و شدید بوده است. برخورد خشونت‌آمیز پلیس با معترضان به کشته‌شدن 22 نفر و زخمی‌شدن صدها نفر انجامید. براساس گزارش تایم انگلیس، معترضان که به طور عمده جوانان موسوم به نسل زد (Gen Z) نپال هستند، با یورش به منازل و دفاتر مقامات سیاسی، اعتراض خود را نشان دادند. به گزارش هیمالیا تایمز، مقامات روز دوشنبه در چندین نقطه از کشور از جمله کاتماندو، پوخارا و ایتاهاری مقررات منع رفت‌وآمد وضع کردند. ارتش نپال نیز پس از ورود معترضان به مناطق ممنوعه و محوطه پارلمان برای پشتیبانی از نیروهای امنیتی فراخوانده شده بود. عصر دوشنبه، «رامش لخاک»، وزیر کشور استعفا داد و مسئولیت سرکوب مرگبار دولت را برعهده گرفت. نخست‌وزیر از اعتراضات ابراز تأسف کرد و گفت که دولت به خانواده‌های کشته‌شدگان کمک مالی و به مجروحان درمان رایگان ارائه خواهد داد.
صبح سه‌شنبه، «پریتوی سوبا گورونگ»، وزیر ارتباطات اعلام کرد که نپال ممنوعیت رسانه‌های اجتماعی را لغو خواهد کرد و این پلتفرم‌ها «اکنون فعال هستند». با این حال، اعتراضات ادامه یافت. جوانان روز سه‌شنبه مقررات منع رفت‌وآمد را نادیده گرفتند و در نزدیکی ساختمان پارلمان به تظاهرات ادامه دادند. برخی حتی اوایل سه‌شنبه خانه «گورونگ» را به آتش کشیدند. همزمان با ورود تظاهرات در نپال به روز دوم، معترضان خانه‌های بیش از ده مقام دولتی و همچنین ساختمان‌های دولتی را به آتش کشیدند. در یورش به خانه نخست‌وزیر سابق این کشور، گزارش‌ها نشان می‌دهد که همسر وی نیز به آتش کشیده شده است. نخست‌وزیر نپال، «کی. پی. شارما اولی» نیز روز سه‌شنبه و در پی افزایش فشار ناشی از اعتراضات گسترده ضد فساد علیه دولتش استعفا کرد. به دنبال آن «رام چاندرا پودل» رئیس‌جمهور کشور نیز محبور به استعفا شد.
برقراری حکومت نظامی
براساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، پس از ۲ روز ناآرامی، سربازان ارتش نپال با حضور در خیابان‌های پایتخت و دیگر شهرها بر مقررات منع آمدوشد نظارت می‌کنند. آسوشیتدپرس در این‌باره نوشته است: پس از حمله ده‌ها هزار معترض به ساختمان‌های دولتی و آتش‌زدن آنها و حمله به سیاستمداران، نیروهای ارتش نپال امروز در خیابان‌های کاتماندو حضور یافته و ضمن برقراری نظم به مردم دستور دادند که در خانه بمانند. به گزارش ایرنا به نقل از آسوشیتدپرس، ارتش نپال اواخر روز سه‌شنبه (۱۸ شهریور) هشدار داده بود که نیروهای امنیتی متعهد به حفظ نظم و قانون هستند. ارتش به‌ندرت در نپال بسیج می‌شود و سربازان نیز در بدو ناآرامی‌های اخیر در پادگان‌ها حضور داشتند. پس از آنکه پلیس نتوانست اوضاع را کنترل کند، ارتش به خیابان‌ها آمد و خبر از دستگیر ۲۷ مظنون به غارت اموال عمومی داد. براساس این گزارش، بالگردهای ارتش همچنین برخی از وزیران را به محل امن منتقل کرده‌اند.برخی از مقامات حتی با آویزان‌شدن به هیلکوپترهای ارتش فرار کرده‌اند.
نپال کجاست؟
کشور نپال در در قاره آسیا و در شمال هند قرار دارد و پایتخت آن کاتماندو است. جمعیت نپال حدود ۲۹میلیون نفر و زبان رسمی آن نپالی است. واحد پول این کشور روپیه نپال است. این کشور تنها با چین و هند همسایه است. بیشتر محدوده نپال بر روی رشته‌کوه‌های هیمالیا قرار گرفته و شمال این کشور هشت قله از چهارده قله بلند جهان را در خود جای داده که یکی از آنها بلندترین کوه جهان یعنی کوه اورست است. جنوب کشور مرطوب و حاصلخیز است و جمعیت زیادی را در خود جای داده است. 81درصد مردم نپال پیرو آیین هندو هستند. این کشور در بیشتر تاریخ خود حکومت پادشاهی داشته است. در سال ۲۰۰۸ حکومت پادشاهی با مصوبه مجلس مؤسسان نپال برانداخته شد و یک جمهوری دموکراتیک چندحزبی فدرال برقرار شد.